Problematykę związaną z zakładaniem i funkcjonowaniem szkół niepublicznych wszystkich typów regulują przepisy rozdziału 8 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.

Ogólne wymagania

Zgodnie z art. 82 ustawy, szkołę niepubliczną może założyć osoba prawna lub fizyczna (w rozumieniu kodeksu cywilnego) po uzyskaniu wpisu do ewidencji szkół i placówek niepublicznych.

Osoba, która zamierza założyć szkołę jeszcze przed uzyskaniem wpisu powinna dysponować:

• pomieszczeniami spełniającymi wszelkie wymagania określone przepisami budowlanymi, sanitarnymi i przeciwpożarowymi, dotyczącymi obiektów przeznaczonych do zbiorowego przebywania ludzi oraz dokumentami potwierdzającymi spełnianie tych warunków,
• sprzętem i pomocami dydaktycznymi do realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego, a w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe możliwość realizacji podstawy kształcenia w danym zawodzie oraz praktycznej nauki zawodu,
• możliwością zatrudnienia nauczycieli posiadających wymagane kwalifikacje (czyli posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli szkół publicznych),
• środkami na jej prowadzenie.

Przed dokonaniem wpisu nie można prowadzić rekrutacji uczniów, gdyż jest to czynność z zakresu prowadzenia szkoły.

Procedura zakładania szkoły niepublicznej

Proces tworzenia szkoły niepublicznej rozpoczyna się poprzez złożenie wniosku o wpis do ewidencji we właściwym ze względu na miejsce prowadzenia szkoły organie (a nie ze względu na miejsce zamieszkania osoby zamierzającej prowadzić szkołę). Zgłoszenia dokonuje osoba fizyczna lub osoba dysponująca pisemnym upoważnieniem osoby prawnej do prowadzenia spraw związanych z organizacją i funkcjonowaniem szkoły.

Zgłoszenie do ewidencji

Ewidencję szkół podstawowych i gimnazjów prowadzi gmina, szkół podstawowych i gimnazjów specjalnych oraz szkół ponadgimnazjalnych – powiat. Zgłoszenie do ewidencji, będące w istocie pisemnym wnioskiem o wpis, powinno zawierać:

• oznaczenie osoby zamierzającej prowadzić szkołę (imię i nazwisko lub nazwa), jej miejsca zamieszkania lub siedziby,
• typ i rodzaj szkoły (zgodnie z art. 2 i 9 ustawy), a w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe nazwy zawodów, w jakich szkoła zamierza kształcić (zgodnie z nazwami zawodów szkolnictwa zawodowego lub klasyfikacji zawodów i specjalności ustalanej na potrzeby rynku pracy przez ministra do spraw pracy),
• nazwę szkoły,
• miejsca prowadzenia szkoły – adres, pod którym szkoła będzie działać (miejsce prowadzenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych może być różne od miejsca prowadzenia szkoły i nie podlega ewidencjonowaniu),
• datę rozpoczęcia funkcjonowania szkoły (datą rozpoczęcia funkcjonowania jest data rozpoczęcia naboru, nie zaś data rozpoczęcia zajęć, powinna być zatem tak oznaczona, aby możliwe było rozpoczęcie zajęć z dniem 1 września danego roku szkolnego).