DODATKOWO
Prowadzenie ewaluacji wewnętrznej nie jest dla wielu szkół zadaniem łatwym. Biorąc pod uwagę brak lub bardzo niewielkie przygotowanie kadr szkoły z zakresu metodologii badań lub prowadzenia ewaluacji, nie może dziwić fakt, że realizacja ewaluacji napotyka na liczne trudności. Problemy sprawiają zagadnienia odnoszące się do wszystkich etapów procesu badawczego – od obszaru badania poprzez konstrukcję narzędzi po pisanie raportu.
Największą trudnością jest brak wiedzy metodologicznej nauczycieli uniemożliwiający rzetelne przeprowadzenie ewaluacji wewnętrznej, przy czym do rangi największego problemu urasta brak umiejętności tworzenia narzędzi. Inne problemy metodologiczne to sposób wyboru przedmiotu ewaluacji wewnętrznej i przeprowadzenia badania.
Najczęściej występujące problemy to:
|
Wybór przedmiotu ewaluacji
Przedmiotem dociekań ewaluacyjnych jest często zbyt wiele zagadnień/ wymagań o bardzo szerokim zakresie. Skutkuje to zarówno praktycznymi trudnościami związanymi z realizacją ewaluacji, nadmiernym obciążeniem nauczycieli, jak również trudnościami na etapie wdrażania wniosków w postaci podejmowania konkretnych działań.
W kontekście wyboru przedmiotu ewaluacji nie sposób nie wspomnieć o nieadekwatnym doborze zagadnień z punktu widzenia użyteczności szkoły lub przedszkola, kierowaniu się raczej zewnętrznymi wytycznymi, a nie rzeczywistym zainteresowaniem czy potrzebami placówki. Nie wszystko, co dzieje się w szkole czy przedszkolu, warto poddawać ewaluacji, ale zawsze znajdą się działania wymagające usprawnienia. Realnym uchybieniem staje się analizowanie działań okazjonalnych, do których już nigdy się nie wróci, a gubienie z pola widzenia autentycznych problemów.
Dobór metod i technik do prowadzenia ewaluacji wewnętrznej
Różne rodzaje ewaluacji wymagają stosowania różnych metod. Zazwyczaj wykorzystywane są one szablonowo, z użyciem standardowych zestawów. Czasem warto zastosować bardziej wyszukany zestaw metod badawczych, co może znacząco wzbogacić badanie. Każde badanie jest inne i należy opracować dla niego odrębną metodologię. Innych metod i technik używa się w zależności od tego, czy chce się wspierać planowanie, badać procesy, czy oceniać efekty podejmowanych działań. Każda metodologia powinna być dostosowana do celu i przedmiotu badania.
Dobór poszczególnych technik nie zawsze wydaje się najbardziej adekwatny. Zdecydowanie najpopularniejszą techniką, stosowaną czasami wręcz „automatycznie”, jest ankieta, czasami niedoceniane wydają się techniki jakościowe (wywiady, rozmowy), które w niektórych przypadkach wydają się lepiej dopasowane do problemu, ich realizacja mogłaby być prostsza i bardziej użyteczna z perspektywy szkoły. Trzeba też przy tym podkreślić, że realizacja wszystkich ewaluacji z wykorzystaniem badań ankietowych, kierowanych często do różnych grup badanych, jest zadaniem wymagającym wiele pracy i czasu.