W omawianej sprawie rola szkoły powinna mieć przede wszystkim charakter prewencyjny. Pełniąc funkcję wychowawczą, zadaniem szkoły powinno być zapobieganie niepożądanym zachowaniom wśród uczniów, które mogłyby następnie doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w tym przypadków hejtu internetowego. W opisanej sytuacji dyrektor szkoły powinien podjąć następujące kroki:
- sporządzenie szczegółowej dokumentacji incydentu, uwzględniając informacje od wychowawcy klasy, rodziców oraz wszelkie dostępne dowody, takie jak zrzuty ekranu wiadomości,
- przegląd obowiązujących w szkole procedur dotyczących cyberprzemocy i niewłaściwego zachowania uczniów, aby upewnić się, że planowane działania są zgodne z przyjętymi standardami,
- kontakt z rodzicami zaangażowanych uczniów, przeprowadzenie rozmów z rodzicami uczniów uczestniczących w incydencie, mających na celu omówienie zaistniałej sytuacji, przypomnienie o zasadach korzystania z mediów społecznościowych oraz konsekwencjach niewłaściwego zachowania,
- wsparcie dla poszkodowanego ucznia - zapewnienie wsparcia psychologicznego dla ucznia, którego dotyczyły obraźliwe komentarze, nawet jeśli nie był bezpośrednim uczestnikiem grupy,
- organizacja warsztatów lub szkoleń dla uczniów i rodziców na temat odpowiedzialnego korzystania z mediów społecznościowych, cyberprzemocy oraz kultury szacunku.
- jeśli rodzic poszkodowanego ucznia zgłosi sprawę do prokuratury lub kuratorium oświaty, dyrektor powinien być przygotowany do współpracy, udostępniając niezbędną dokumentację i informacje.
Warto zauważyć, że mimo iż incydent miał miejsce podczas ferii zimowych i na prywatnej grupie WhatsApp, szkoła ma obowiązek reagować na sytuacje wpływające na dobrostan uczniów. Rodzic poszkodowanego ucznia ma prawo oczekiwać informacji o podjętych działaniach, jednak dyrektor musi zachować równowagę między transparentnością a ochroną danych osobowych innych uczniów.
Warto również podkreślić, że szkoła nie może "grozić" rodzicom uczniów skreśleniem ich dzieci z listy uczniów, zwłaszcza w sytuacji, gdy statut szkoły nie przewiduje możliwości skreślenia ucznia w omawianych okolicznościach. Zgodnie z art. 98 ust. 1 pkt 17 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 737 ze zm.), w statucie szkoły powinny zostać określone przypadki, w których uczeń może zostać skreślony z listy uczniów szkoły. Jest to bardzo istotne, ponieważ wyłącznie w tym zakresie będzie możliwe podjęcie ewentualnej decyzji o skreśleniu ucznia. Przepisy prawa oświatowego nie wymieniają jakie okoliczności uzasadniają decyzję o skreśleniu ucznia z listy uczniów, pozostawiając rozstrzygnięcie w tym zakresie poszczególnym jednostkom oświaty. Omawiany przypadek, choć z pewnością karygodny, jest wydarzeniem jednostkowym, które w ocenie autora nie stanowi przesłanki uzasadniającej skreślenia z listy uczniów. Zamiast tego szkoła powinna posłużyć się przewidzianymi w statucie środkami oddziaływania wychowawczego, ocen zachowania czy systemem kar i nagród. Przykładowo, zgodnie z § 11 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2572 ze zm.), śródroczna i roczna ocena klasyfikacyjna zachowania powinna uwzględniać m.in. godne, kulturalne zachowanie się w szkole i poza nią.
Podsumowując, przypadki hejtu powinny być oczywiście piętnowane, natomiast szkoła powinna w związku z tym korzystać z dostępnych jej narzędzi, mających w znacznej mierze charakter prewencyjno-wychowawczy. Należy również stopniować wykorzystywane środki, przy założeniu, że skreślenie uczniów z listy uczniów powinno stanowić ostateczność (o ile w ogóle jest dopuszczalne w omawianym przypadku przez statut szkoły i przepisy prawa oświatowego), natomiast może okazać się, że wystarczające będzie skorzystanie z zaproponowanych przez szkołę rozwiązań. Decyzja w tym zakresie zależy od dyrektora, który powinien wziąć pod uwagę dobro ogółu uczniów.
