DODATKOWO
Uczeń, który swoim zachowaniem wyrządza szkodę, w zależności od wieku i podstawy prawnej odpowiedzialności, może być zobowiązany do jej naprawienia lub obowiązek ten przechodzi na inne podmioty.
- Sytuacja prawna ucznia, który nie ukończył 13 lat
1. Zagadnienie odpowiedzialności ucznia za szkodę
Przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380) stawiają dzieci do ukończenia trzynastego roku życia w dość korzystnej sytuacji prawnej. Z jednej strony osoby takie nie mają zdolności do czynności prawnych, ale wyjątkowo mogą zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego (art. 12 i art. 14 § 2 k.c.).
Wyłączenie odpowiedzialności dziecka
Z drugiej zaś małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę (art. 426 k.c.). Wyłączenie odpowiedzialności dziecka skutkuje tym, że w ewentualnych sprawach sądowych, w których przedmiotem badania jest, czy małoletni z winy swej wyrządził komuś szkodę (art. 415 k.c.), sąd w ogóle nie będzie badał stopnia rozwoju psychofizycznego małoletniego, który nie ukończył 13 lat, ponieważ ustawodawca wyraźnie określił, że nie będzie można przypisać mu winy. Powołany przepis określa wiek 13 lat jako ustawową granicę dojrzałości psychofizycznej, czyli zdolności do rozpoznania znaczenia i kierowania swoim postępowaniem przez małoletniego[1]. Nawet gdyby poziom sprawności intelektualnej dziecka poniżej 13 lat pozwalał na postawienie mu zarzutu jako sprawcy, nie odpowiada za własny czyn.
|
Przykład: W czasie przerwy międzylekcyjnej 10-letni uczeń rzucał kamieniami z boiska szkolnego w kierunku sąsiedniego bloku, co widział właściciel mieszkania, którego szyba została w ten sposób wybita. Mieszkaniec zwrócił się do dyrektora szkoły o podanie personaliów i adresu zamieszkania ucznia, wskazując, że są mu potrzebne do wysłania do ucznia wezwania do zapłaty za wymianę okna, ponieważ dziecko chodzące do szkoły podstawowej wie, jakie są skutki rzucania kamieniem w szyby i powinno ponieść koszty. Dziecko w wieku poniżej 13 lat nie odpowiada za szkodę wyrządzoną ze swej winy. |
Pełnoletniość w chwili wyrokowania
Brak odpowiedzialności małoletniego, który nie ukończył 13 lat, dotyczy daty wyrządzenia szkody. Uczeń w tym wieku nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę także wówczas, gdy w chwili wyrokowania jest już pełnoletni[2].
